پولیپ رحمی چیست؟

پولیپ ها توده هایی چسبیده به دیواره داخلی رحم هستند که به داخل حفره رحم امتداد می یابند و در برخی مواقع سبب سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم شوند. رشد بیش از حد سلول ها در پوشش داخلی رحم (اندومتر) منجر به تشکیل پولیپ رحم می شود که به آن پولیپ آندومتر نیز می گویند. پولیپ ها در خانم ها شبیه به زائده‌هایی پایه‌دار با‌ بافتی طبیعی هستند که صرفاً شکلی غیر طبیعی دارند. این پولیپ ها معمولا غیر سرطانی (خوش خیم) هستند اما برخی از آن ها نیز می توانند سرطانی باشد و باعث سرطانی شدن رحم شود.
اندازه پولیپ های حفره رحم از چند میلی متر تا چندین سانتی متر متغیر است. این پولیپ ها توسط یک پایه بزرگ یا یک ساقه نازک به دیواره رحم می چسبند.
هر فرد ممکن است یک یا چند پولیپ رحم داشته باشد. پولیپ ها معمولا در داخل رحم باقی می مانند، اما گاهی اوقات، از طریق دهانه رحم به داخل واژن می لغزند. پولیپ رحم بیشتر در زنانی رخ می دهد که یائسگی را پشت سر گذاشته اند؛ اگرچه زنان جوان تر نیز می توانند به آن مبتلا شوند. این پولیپ ها می توانند خطر ابتلا به سرطان رحم و سرطان دهانه رحم را افزایش دهند.
 

پولیپ رحمی و بارداری

این قسمت می تواند شما را در رسیدن به پاسخ سوالات زیر یاری کند:
-    آیا با وجود پولیپ رحم میتوان باردار شد؟
-    پولیپ در بارداری خطرناک است؟
اکثر پولیپ ها بسیار کوچک بوده (با قطری فقط در حد چند میلی‌متر) و به نظر نمی ‌رسد تداخلی با توانایی باروری داشته باشند. با این حال، پولیپ های بزرگ و یا پولیپ های متعدد می توانند منجر به ناباروری شده و یا خطر سقط جنین را افزایش دهند. چرا که طبیعی بودن ساختار و شکل رحم و لایه‌ی داخل  آن یعنی اندومتر برای لانه‌گزینی و‌ بقای بارداری الزامی است و وجود پولیپ ‌ها می‌تواند در این امر اختلال ایجاد کند.
 

روش های تشخیص پولیپ رحم

پولیپ ها معمولاً بدون علامت بوده و هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. بنابراین خانم ها از وجود پولیپ بی اطلاعند مگر اینکه در سونوگرافی های واژینال رایج یا غربالگری ها وجود آن ها تشخیص داده شود. البته اگر سونوگرافی در زمان اشتباهی از چرخه قاعدگی انجام شود پولیپ ها به راحتی تشخیص داده نخواهند شد. بهترین راه تشخیص پولیپ، انجام سونوگرافی در روزهای 10 تا 12 چرخه قاعدگی می‌باشد؛ یعنی زمانی که ضخامت اندومتر به دلیل بالا بودن میزان استروژن به بیشترین مقدار خود می‌رسد.
بعپسد از سونوگرافی واژینال، روش های سونوسالپنگوگرافی (SSG) و هیدروسونوگرافی در تشخیص پولیپ ‌ها بسیار کارآمد هستند. در روش هیدروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم نیز اگرچه گاهی پولیپ ها می‌توانند به شکل نقص در پرشدگی حفره‌ی رحم دیده شوند اما انواع کوچک آن ها اغلب به ‌راحتی تشخیص داده نشده و بنابراین این روش در تشخیص پولیپ ها به اندازه‌ی روش های دیگر کارآمد نخواهد بود.
روش قطعی تشخیص پولیپ در نهایت، هیستروسکوپی است. در گذشته اغلب پولیپ ‌ها با انجام کورتاژ تشخیصی (D&C) برداشته می‌شدند که همین مسئله می توانست دلیلی برای باردار شدن برخی از زنان مبتلا به "ناباروری غیرقابل توضیح یا ناشناخته" بعد از انجام کورتاژ تشخیصی باشد. البته نه به این دلیل که کورتاژ، رحم را تمیز می ‌کرد، بلکه به این دلیل که در واقع با انجام کورتاژ پزشک پولیپ ‌های تشخیص‌داده ‌نشده‌ی رحم را که ممکن بود بر باروری تأثیر منفی بگذارند بر می‌داشت. 
امروزه بهترین روش برای برداشتن پولیپ ها، هیستروسکوپی است زیرا در این روش پزشک می تواند در عین مشاهده‌‌ی پولیپ، اقدام به برداشتن آن نیز نماید.
 

درمان پولیپ رحم

پس از تشخیص پولیپ رحم، پزشک برای درمان قطعی پولیپ رحم پیشنهادات زیر را ارائه خواهد داد:
-    پولیپ های رحمی کوچک بدون علائم ممکن است به صورت خود به خودی برطرف شوند. درمان پولیپ رحم که کوچک است غیر ضروری بوده مگر اینکه فرد در معرض خطر سرطان رحم باشد؛
-    برخی از داروهای هورمونی، از جمله پروژستین ها و آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین، ممکن است علائم پولیپ رحم را کاهش دهند. در جواب به این سوال که آیا پولیپ رحم با دارو برطرف میشود؟ می توان گفت مصرف چنین داروهایی معمولاً در بهترین حالت یک راه حل کوتاه مدت است چرا که علائم، معمولاً پس از قطع مصرف دارو مجددا عود خواهند کرد؛
-    عمل جراحی پولیپ رحم که همان برداشتن پولیپ به وسیله عمل هیستروسکوپی است و در آن ابزارهایی که از طریق هیستروسکوپ وارد می‌شوند برداشتن پولیپ ها را ممکن می‌سازد. پولیپ برداشته شده احتمالاً برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.

آیا پولیپ رحم باعث نازایی می شود؟

آیا پولیپ های کوچک بر باروری تأثیر می‌گذارند؟ و یا بارداری پس از برداشتن پولیپ ممکن است؟ بسیاری از پزشکان به پولیپ کوچک منفرد کاری ندارند زیرا فکر نمی کنند که بر باروری تأثیر بگذارد. این دسته از پزشکان بر این باورند که عمل پولیپکتومی (برداشتن پولیپ ‌ها)، عملی غیرضروری و تهاجمی است و هیچ مدرکی وجود ندارد که پولیپ کوچک بتواند بر لانه‌گزینی جنین تأثیر منفی بگذارد.
 اما برخی دیگر از پزشکان ترجیح می‌ دهند که به طور معمول پولیپ‌ ها را بردارند، به‌خصوص قبل از انجام آی وی اف (IVF). در واقع نظر آنان بر این است که قبل از قراردادن جنین داخل رحم، باید هر چه در داخل حفره‌ی رحم قرار دارد برداشته شود تا عمل لانه‌گزینی جنین به درستی صورت گیرد. بنابراین به ‌طور معمول یک جراحی پولیپ رحم (هیستروسکوپی) را برای برداشتن پولیپ قبل از انجام چرخه‌ی آی وی اف پیشنهاد می کنند. اگرچه این نظر پزشکی، استاندارد و کاملاً منطقی است، اما باید این موضوع را هم در نظر گرفت از آن جایی که بیشتر متخصصان در حیطه‌ی روش‌های کمک باروری، تنها زنان نابارور را ویزیت می‌کنند، بنابراین هر زمان که فردی را با یک پولیپ می‌بینند، تصور می نمایند که پولیپ باعث ناباروری شده و توصیه به حذف آن می‌کنند. با این حال، این واقعیت نیز وجود دارد که بسیاری از زنان بارور هم پولیپ آندومتر دارند، اما نه آن ها و نه پزشک هرگز متوجه وجود این پولیپ ها نخواهند شد، چرا که به‌راحتی تشخیص داده نمی شوند!
این اختلاف نظرات پزشکان در مواجهه با پولیپ باعث شده که تصمیم‌گیری قطعی منوط به پرونده‌ی پزشکی و سابقه‌ی ناباروری افراد باشد.