فارسی
العربیهمجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب
عمل پانکچر یا تخمک کشی چیست
اگر شما هم در مراحل آی وی اف و یا فریز تخمک باشید، قطعا اسم پانکچر یا تخمک کشی به گوشتان خورده است. در این مقاله ما به شما پاسخ می‌دهیم که پانکچر چیست و بعد از عمل پانکچر چه مراقبت‌هایی لازم است.
عمل پانکچر چیست
ای وی اف (IVF) یک روش درمان ناباروری بوده که دارای مراحل مختلفی است، که عمل پانکچر یا تخمک کشی، یکی مراحل ای وی اف می باشد. پانکچر یک مداخله ساده است که به منظور برداشتن تخمک‌ها انجام می‌شود. طی عمل تخمک گیری، از طریق پروپ سونوگرافی، تخمک‌های بالغ جمع آوری می‌شوند، به این صورت که در پانکچر با کمک سونوگرافی، سوزنی از طریق واژن وارد تخمدان شده و مایع فولیکول که حاوی تخمک بالغ است توسط سرنگ مخصوصی کشیده می‌شود.
معمولا همزمان با عمل پانکچر، نمونه اسپرم نیز در بخش آندرولوژی از همسر بیمار تهیه می‌شود. سپس آنالیز مایع منی انجام گرفته و پس از انجام فرآیند‌های متعدد، اسپرم‌ها خالص سازی شده و در نهایت برای لقاح و درمان ناباروری با ای وی اف آماده می‌شوند.
پس از آن، تخمک‌های باکیفیت در محیط آزمایشگاه با اسپرم شسته شده لقاح پیدا می‌کنند. در ادامه به بررسی بیشتر عمل پانکچر و مراقبت های مورد نیاز قبل و بعد از عمل می‌پردازیم ولی قبل از آن باید توضیح بدیم تخمک گذاری چیست؟ تخمک گذاری فرآیندی است که در آن یک تخمک بالغ از تخمدان آزاد می شود. پس از رها شدن، تخمک در لوله فالوپ به سمت پایین حرکت می‌کند و به مدت 12 تا 24 ساعت در آنجا می‌ماند و در آنجا می‌تواند بارور شود.
تحریک تخمک گذاری پیش از پانکچر
قبل از عمل پانکچر یا تخمک‌گیری، معمولا القا و تحریک تخمک گذاری انجام می‌شود. تحریک تخمک گذاری معمولا یک تا دو هفته قبل از پانکچر صورت می‌گیرد. در مرحله تحریک تخمدان و القای تخمک گذاری، داروهای متعددی استفاده می‌شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
داروهای تحریک تخمک گذاری
برای تحریک تخمدان‌ها، داروهای حاوی LH، FSH و یا ترکیبی از این داروها تجویز می‌شود. مصرف هم زمان این داروها در مرحله تحریک تخمدان، سبب تحریک بیش از یک تخمک برای رشد می‌شود.
داروهای بلوغ تخمک (hCG)
به طور کلی 8 تا 14روز پس از تحریک تخمدان‌ها از داروی گنادوتروپین جفتی (hCG) و یا دیگر داروهای مشابه hCG برای بلوغ تخمک استفاده می‌شود.
داروهای جلوگیری از تخمک گذاری زودرس
این داروها از بلوغ زودرس تخمک‌های در حال رشد در بدن جلوگیری می‌کنند.
اقدامات قبل از پانکچر
- قبل از پانکچر آزمایشاتی مثل ایدز، هپاتیت B، هپاتیت C و آزمایشات انعقادی برای شما درخواست داده می‌شود که باید انجام بدید؛
- باید روز قبل از عمل 6 ساعت ناشتا باشید؛
- همچنین روز قبل از عمل باید ناحیه تناسلی خود را اصلاح کنید؛
- روز عمل از لوازم آرایشی بهداشتی مثل: ژل، لوسیون بدن، عطر های قوی و یا لاک ناخن استفاده نکنید؛
- همچنین طلا و جواهر نداشته باشید؛
- به جای لنز از عینک استفاده کنید؛
- صبح روز عمل خود دوش بگیرید؛
- قبل از ورود به اتاق عمل مثانه خود را کاملا خالی کنید؛
- یک تا دو ساعت پیش از پانکچر در مرکز درمان ناباروری حاضر باشید تا فرصت کافی برای انجام مراحل اداری را داشته باشید؛
- از آنجایی که این عمل نیاز به بیهوشی دارد بهتر است که یک همراه با خودتون داشته باشید؛
- قبل از عمل پانکچر، فرم مخصوص اتاق عمل رو مطالعه کنید و پر کنید؛
- همچنین شما باید رضایت نامه ای رو جهت درمان ناباروری با IVF، انجام بیهوشی و در صورت تمایل زوجین برای فریز جنین، امضا کنید.
توصیه های روز پانکچر
بیمار باید یک تا دو ساعت پیش از پانکچر در مرکز درمان ناباروری حاضر باشد تا فرصت کافی برای انجام مراحل اداری را داشته باشد. پیش از انجام پانکچر، سونوگرافی انجام می‌گردد تا با بررسی فولیکول‌ها مشخص شود که آیا بیمار تخمک گذاری داشته است و آیا اندازه تخمک‌ها مناسب تخمک گیری می‌باشند یا خیر.
بیمار باید پیش از ورود به اتاق عمل، وسایل شخصی و لباس خود (از جمله لباس زیر و کفش) را در آورده و با گان مخصوص و کلاه وارد اتاق عمل شود. لازم نیست بیمار هیچ وسیله ای به همراه داشته باشد. همچنین پیش از تخمک کشی باید مثانه بیمار خالی باشد.
چگونگی عمل پانکچر
پیش از شروع عمل تخمک کشی، شستشوی واژینال انجام می‌شود. تخمک گیری معمولا با بیهوشی انجام شده و 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد، در هنگام تخمک کشی بیمار هیچ دردی را احساس نمی‌کند. در صورت داشتن یک یا دو تخمک، معمولا تخمک گیری بدون بیهوشی انجام می‌شود. انتخاب روش بی‌حسی یا بیهوشی در عمل تخمک گیری بر اساس تصمیم اتخاذ شده توسط پزشک می‌باشد.
کادر پزشکی اتاق عمل هنگام انجام پانکچر عبارتند از:
- متخصص ناباروری که عمل تخمک گیری را انجام میدهد؛
- متخصص بیهوشی که بی‌حسی و در صورت لزوم، بیهوشی را انجام داده و علائم حیاتی بیمار را ارزیابی می‌نماید؛
- پرستار بیهوشی؛
- متخصص جنین شناس که لوله های حاوی تخمک را از نظر وجود یا عدم وجود تخمک بررسی می نماید.
مراقبت های بعد از پانکچر
همان‌گونه که بیان شد عمل پانکچر یک عمل بسیار خفیف است و بعد از چند دقیقه بیهوشی بیمار به هوش می‌آید و طی مدت زمان کوتاهی عمل تمام می‌شود. برخی از مراقبت های لازم بعد از تخمک‌کشی شامل:
- داروهای تجویز شده پزشک را طبق دستور مصرف کنید؛
- اگر حالت تهوع داشتید، از داروی ضد تهوع استفاده کنید؛
- استفاده از مکمل‌های پروژسترون به شکل تزریقی، خوراکی یا شیاف واژن برای آماده‌سازی رحم جهت لانه‌گزینی؛
- آنتی‌بیوتیک برای کاهش التهاب اندام‌های تناسلی و پیشگیری از عفونت ممکن است برایتان تجویز شود
- سعی کنید تا ۲ هفته بعد از عمل تخمک‌کشی رابطه جنسی نداشته باشید؛
- از زمان تخمک‌کشی تا بعد از آزمایش بارداری از حمام وان، وان آبگرم، جکوزی، شنا یا غوطه ور شدن در آب خودداری کنید؛
- در صورت بروز درد شدید در نواحی زیر شکم، ورم شکم و یا تهوع شدید به پزشک مراجعه کنید؛
- توقف مصرف داروهای تزریقی به تشخیص پزشک در صورت سطح بالای استروژن یا رشد تعداد زیادی فولیکول؛
- بهتر است بعد از عمل تخمک‌کشی، استراحتی ۲۴ ساعته داشته باشید.
عوارض جانبی پانکچر
گرچه عمل تخمک گیری یک روش کم تهاجمی است، اما مانند دیگر روش های درمانی عوارض مخصوص خود را دارد. آگاهی داشتن بیمار از خطرات و عوارض تخمک کشی امری بسیار مهم است، تا بیمار در صورت نیاز به موقع به پزشک مراجعه نماید. از جمله عوارض پانکچر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد؛
- خونریزی؛
- استفراغ؛
- سرگیجه یا غش کردن.
و در پایان…
در این مقاله به بررسی این مسئله که پانکچر چیست، عوارض جانبی و مزایای آن چیست پرداختیم. اگر در سن باروری هستید ولی قصد بارداری ندارید، می‌توانید با عمل پانکچر تخمک خود را فریز کنید.
شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.
نویسنده مقاله : الميرا بابكان راد
منابع:
