سندرم جنین الکلی (FAS)

سندرم جنین الکلی یا (FAS) یک بیماری مادام العمر است که قابل درمان نیست. در صورت عدم مصرف الکل در دوران بارداری می‌توان از این وضعیت پیشگیری کرد. این امکان وجود دارد که حتی مقادیر کمی الکل مصرف شده در دوران بارداری به جنین در حال رشد شما آسیب برساند. در این مقاله به بررسی سندرم جنین الکلی و علائم آن می‌پردازیم.

سندرم جنین الکلی چیست

نوزادانی که مادران‌شان در دوران بارداری الکل مصرف کرده‌اند، ممکن است با نقایص مادرزادی و ناتوانی های رشدی متولد شوند. سندرم جنین الکلی باعث آسیب مغزی و مشکلات رشد می‌شود. مشکلات ناشی از سندرم جنین الکلی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است، اما نقایص ناشی از سندرم قابل برگشت نیستند.

هیچ مقدار الکلی وجود ندارد که مصرف آن در دوران بارداری بی‌خطر باشد. اگر در دوران بارداری مشروب بنوشید، کودک خود را در معرض خطر ابتلا به سندرم جنین الکلی قرار می‌دهید.اگر مشکوک هستید فرزندتان به این سندرم مبتلا است، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص زودهنگام ممکن است به کاهش مشکلاتی مانند مشکلات یادگیری و مسائل رفتاری کمک کند.

علت سندرم جنین الکلی چیست

بسیاری از مردم در چند هفته اول بارداری (چهار تا شش هفته) نمی‌دانند که باردار هستند. این به این دلیل است که بدن شما زمان می‌برد تا hCG (گنادوتروپین جفتی انسانی، هورمونی که در اوایل بارداری ایجاد می‌شود) به اندازه کافی تولید کند تا در تست بارداری تشخیص داده شود. در آن هفته‌های اولیه بارداری، جنین در حال گذر از رشد عظیمی است. استفاده از الکل در این مدت می‌تواند تأثیر منفی بر کودک بگذارد.

یکی از دلایل خطرناک بودن الکل در دوران بارداری این است که از طریق جریان خون شما از طریق بند ناف به جنین منتقل می‌شود و جنین الکل را مانند بزرگسالان تجزیه نمی‌کند و برای مدت طولانی‌تری در بدن او می‌ماند. الکل می‌تواند با روش های زیر در رشد طبیعی جنین، به ویژه مغز و سیستم عصبی مرکزی اختلال ایجاد کند:

• الکل می‌تواند سلول های قسمت های مختلف جنین را از بین ببرد و باعث رشد فیزیکی غیرطبیعی شود؛
• الکل در نحوه رشد سلول های عصبی، نحوه حرکت آنها برای تشکیل بخش های مختلف مغز و عملکرد آنها اختلال ایجاد می‌کند؛
• الکل رگ های خونی را منقبض می‌کند که جریان خون به جفت را کند می‌کند. این باعث کمبود اکسیژن و مواد مغذی برای جنین می‌شود؛
• هنگامی که بدن الکل را پردازش می‌کند، محصولات جانبی سمی تولید می‌شوند. اینها سپس می‌توانند در سلول های مغز کودک متمرکز شوند و باعث آسیب شوند.

چه مقدار الکل باعث سندرم جنین الکلی می‌شود

هر مقدار الکل در دوران بارداری می‌تواند باعث سندرم جنین الکلی شود. هیچ مقدار مطمئنی وجود ندارد که بتوان آن را مصرف کرد. آسیب به جنین در حال رشد شما می‌تواند در هر مقطعی از بارداری اتفاق بیفتد. حتی نوشیدن یک نوشیدنی در همان ابتدا بارداری ایمن نیست.

علائم سندرم جنین الکلی

علائم و نشانه های این سندرم می‌تواند متفاوت باشد. به طوری که برخی از کودکان این علائم را به مراتب بیشتر از سایرین تجربه می‌کنند. یک فرد مبتلا به سندرم جنین الکلی ممکن است تغییرات قابل توجهی در صورت و اندام خود داشته باشد و همچنین در روند رشد بدن خود در طول زمان تاخیر داشته باشد. همچنین ممکن است چالش‌های ذهنی و عاطفی در طول زندگی فرد وجود داشته باشد که می‌تواند بر زندگی اجتماعی، تحصیلات و کار او تأثیر بگذارد.
نوزادان ممکن است دارای ویژگی های زیر باشند:

• ویژگی های متمایز صورت، از جمله چشم های کوچک، لب فوقانی فوق‌العاده نازک، بینی کوتاه و رو به بالا و سطح پوست صاف بین بینی و لب بالایی؛
• بدشکلی مفاصل، اندام ها و انگشتان دست؛
• رشد بدنی آهسته قبل و بعد از تولد؛
• مشکلات بینایی یا مشکلات شنوایی؛
• رشد کم شامل: وزن کم بدن، کوتاه ماندن قد و اندازه سر کوچک؛
• نقایص قلبی و مشکلات کلیه و استخوان؛
• مشکلات خواب و مکیدن.

کودکان بزرگتر و نوجوانان ممکن است دارای موارد زیر باشند:

• فقدان هماهنگی و مهارت های حرکتی ظریف؛
• مشکل در کنار آمدن با دوستان و ارتباط با دیگران و عملکرد ضعیف مدرسه؛
• مشکلات یادگیری (به ویژه در ریاضیات)، حافظه ضعیف، ضریب هوشی پایین و مهارت‌های ضعیف حل مسئله؛
• مشکلات رفتاری مانند بیش فعالی، توجه و تمرکز ضعیف.

تشخیص سندرم جنین الکلی

تشخیص سندرم جنین الکلی ممکن است دشوار باشد. آزمایش مستقیمی وجود ندارد و افراد باردار ممکن است تاریخچه کاملی از مصرف الکل در دوران بارداری ارائه نکنند. پزشکان اطفال اغلب می‌توانند تشخیص سندرم جنین الکلی را بر اساس اندازه کودک، علائم و نشانه های فیزیکی خاص که در دوران کودکی ایجاد می‌شوند، شناسایی کنند.

درمان سندرم جنین الکلی

سندرم جنین الکلی قابل درمان نیست و علائم آن، زندگی کودک شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال، درمان زودهنگام برخی علائم می‌تواند شدت آن را کاهش دهد و رشد کودک شما را بهبود بخشد. سندرم جنین الکلی در طیفی از اختلالات وجود دارد و روشی که هر فرد تحت تأثیر این عارضه قرار می‌گیرد می‌تواند بسیار متفاوت باشد. بنابراین مهم است که یک پزشک مورد اعتماد داشته باشید.گزینه های درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• استفاده از داروها برای درمان برخی علائم مانند مشکلات توجه و رفتار؛
• تحت درمان رفتاری و آموزشی برای نگرانی های هیجانی و یادگیری.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر باردار هستید و نمی‌توانید الکل را ترک کنید، از متخصص زنان و زایمان، پزشک مراقبت های اولیه یا متخصص سلامت روان کمک بخواهید. از آنجایی که تشخیص زودهنگام ممکن است به کاهش خطر مشکلات طولانی مدت برای کودکان مبتلا به سندرم جنین الکلی کمک کند، به پزشک خود اطلاع دهید که آیا در دوران بارداری الکل مصرف کرده اید یا خیر و قبل از درخواست کمک منتظر بروز مشکلات نباشید.

کلام آخر

مصرف الکل در دوران بارداری باعث مشکلات مادام العمر می‌شود که می‌تواند بسیار جدی باشد. اگر در دوران بارداری الکل مصرف کرده‌اید، با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص زودهنگام سندرم جنین الکلی بسیار مهم است. اگر در حال حاضر باردار هستید و الکل مصرف می‌کنید، فوراً آن را متوقف کنید تا خطر ابتلا به سندرم جنین الکلی را کاهش دهید.

شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.