بارداری در سنین بالا و عوارض آن

این روز‌ها به خاطر شرایط زندگی، به تعویق انداختن بارداری تا سنین بالا بیش‌تر از قبل دیده می‌شود. بارداری در سنین بالا حاملگی را توصیف می‌کند که در آن مادر بیش‌تر از ۳۵ سال سن داشته باشد. در این محدوده سنی بر اساس شواهد، کاهش باروری و نگرانی پیرامون افزایش خطرات ناهنجاری های ژنتیکی ایجاد می‎‌شود.

تقریباً ۲۰٪ از تمام بارداری ها و ۱۰٪ از همه اولین بارداری‎ها در ایالات متحده مربوط به زنان ۳۵  ساله و بالاتر است. در سطح جهانی هم روندی برای شروع دیرتر بارداری وجود دارد. بنابراین پرداختن به خطرات مرتبط با بارداری در مراحل بعدی زندگی اهمیت زیادی دارد. 

سلامت کلی، عادات و سابقه پزشکی می‌تواند بر وضعیت بارداری شما در هر سنی تأثیر بگذارد اما به طور معمول مادران باردار بالای ۳۵ سال بیش‌تر در معرض خطر عوارضی مانند سقط جنین، اختلالات مادرزادی و فشار خون بالا هستند. به همین دلیل به توجه ویژه‎‌تری نیاز خواهند داشت و ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی ممکن است آزمایش‌های کامل‌تری را قبل از تولد توصیه کند.

خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به بارداری خود و کاهش خطرات و عوارض انجام دهید. در ادامه در مورد این اقدامات بیش‎تر صحبت خواهیم کرد.  

شانس بارداری در ۳۵ سالگی و بالاتر از آن

زوج های سالم در دهه ۲۰ و اوایل ۳۰ سالگی معمولاً ۲۵درصد شانس باردار شدن در یک دوره قاعدگی دارند. این شانس به تدریج کم می‌شود و تا سن ۴۰ سالگی به کم‌تر از ۱۰ درصد می‎‌رسد. 

خطرات بارداری در سنین بالا

ساعت بیولوژیکی بدن یک واقعیت انکار ناپذیر در زندگی است و نمی‌توان جلوی آن را گرفت. بارداری در سنین بالا امکان پذیر است اما بارداری خطرات قابل بحث از جمله:

طولانی شدن پروسه اقدام به بارداری

باردار شدن در سنین بالا ممکن است بیش‌تر طول بکشد. شما با تعداد محدودی تخمک متولد می‌شوید. با رسیدن به اواسط تا اواخر ۳۰ سالگی، تخمک‌ها از نظر کمیت و کیفیت کاهش می‌یابند. همچنین با بالا رفتن سن، تخمک‌‎ها به راحتی بارور نمی‎‌شوند.

تا سن ۴۵ سالگی، احتمال بارداری بسیار کم است، اما تا زمانی که چرخه قاعدگی به طور رسمی به پایان برسد و یائسگی شروع شود، همچنان امکان پذیر است.

اگر بیش از ۳۵ سال سن دارید و به مدت شش ماه نتوانسته‌اید باردار شوید، از ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی و یا ماماها، راهنمایی بخواهید.

بارداری چندقلویی

بارداری چند قلویی در سنین بالا شایع‌تر است. احتمال بارداری دوقلویی با افزایش سن افزایش می‌یابد. این مسئله به این دلیل است که تغییرات هورمونی که با افزایش سن ایجاد می‌شود می‌تواند باعث آزاد شدن بیش از یک تخمک به طور همزمان شود. نیاز به کمک گرفتن از روش‌های کمک باروری  مانند لقاح آزمایشگاهی هم می‌تواند در شایع‌تر بودن دوقلویی در این سنین نقش داشته باشد.

شیوع بیماری‌های مزمن

خطر ابتلا به دیابت بارداری افزایش می‌یابد. این نوع دیابت فقط در دوران بارداری رخ می‌دهد و در سنین بالاتر شایع‌تر است. در صورت درمان نشدن دیابت بارداری این بیماری می‌تواند باعث بزرگ‌تر شدن جنین بیش از حد متوسط شود.

داشتن یک نوزاد بزرگ‌تر خطر آسیب دیدگی در حین زایمان را افزایش می‌دهد. دیابت بارداری همچنین می‌تواند خطر زایمان زودرس، فشار خون بالا در دوران بارداری و عوارض بعد از زایمان را برای نوزاد شما افزایش دهد.

خطر ابتلا به فشار خون بالا نیز در دوران بارداری بیش‌تر خواهد بود. تحقیقات نشان می‎دهند فشار خون بالا که در دوران بارداری ایجاد می‎شود در سنین بالا شایع‎تر است. اگر در دوران بارداری دچار فشار خون بالا شده‎اید، به مراقبت بیش‌تری نیاز دارید. حتی ممکن است لازم باشد نوزاد خود را قبل از موعد زایمان به دنیا بیاورید تا از عوارض جلوگیری کنید.

افزایش نیاز به سزارین

در بارداری در سن بالا شانس سزارین بالا می‎رود. پس از ۳۵ سالگی، خطر عوارض مرتبط با بارداری که ممکن است منجر به زایمان سزارین شود، بیش‌تر خواهد بود.

خطر زایمان زودرس

خطر زایمان زودرس و تولد نوزادی با وزن کم در مادرانی که در سنین بالا باردار می‌شوند بیش‌تر است. نوزادان نارس اغلب مشکلات پزشکی پیچیده‌ای دارند. در نتیجه علت وزن نگرفتن نوزاد می‌تواند بارداری در سن بالا باشد.

مشکلات ژنتیکی

در صورت بارداری در سنین بالا، خطر ابتلا به مشکلات کروموزومی جنین بیش‌تر خواهد بود. نوزادانی که از مادران مسن‌تر به دنیا می‌آیند، بیش‌تر در معرض ابتلا به برخی بیماری‌های کروموزومی مانند سندرم داون هستند.

تخمک‌هایی که با آن‌ها متولد می‌شوید، به طور طبیعی در فرآیند تقسیم DNA خود متوقف می‌شوند. زمانی که ۲۰ تا ۴۰ سال بعد تخمک‌گذاری می‌کنید، این تخمک‌ها فرآیند تقسیم سلولی خود را کامل می‌کنند.

هر چه تخمک‌ها طولانی‌تر در مرحله تقسیم میانی گیر کنند، احتمال اینکه این فرآیند اشتباه پیش برود، بیش‎تر می‌شود و در نتیجه تخمک‌هایی با تعداد کروموزوم نامناسب ایجاد می‌شوند. این مسئله می‎تواند منجر به باردار نشدن، تجربه سقط جنین یا داشتن نوزادان مبتلا به سندرم های ژنتیکی به دلیل ناهنجاری های کروموزومی شود.

سقط جنین

خطر سقط جنین و مرده‌زایی با افزایش سن افزایش می‌یابد. این مشکل ممکن است به دلیل شرایط پزشکی قبلی یا به دلیل مشکلات کروموزومی در جنین باشد. به صورت کلی ۱۰ تا ۳۰ درصد تمام بارداری‎‌ها منجر به سقط می‌شود که عمده‌ترین علت آن، ناهنجاری‌های ژنتیکی یا کروموزومی جنین شکل گرفته است.

این مشکل در سنین بالا شایع‌تر خواهد بود. تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش خطر سقط جنین ممکن است به دلیل کاهش کیفیت تخمک در سنین بالاتر و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن نیز باشد.

فواید بارداری در سنین بالا

باردار شدن در مراحل بعدی زندگی فوایدی را نیز به همراه دارد. مطالعات نشان داده است افرادی که در هنگام زایمان سن بالاتری دارند، احتمالا عمر بیش‌تری خواهند داشت.

این والدین معمولا درآمد بالاتر و تحصیلات بیشتر نسبت به والدین جوان‎تر دارند و می‌توانند فرصت‌های بیش‌تری را برای فرزندان خود در مراحل رشد فراهم کنند. فرزندانی که از مادران ۳۵ سال به بالا به دنیا می‌آیند، ممکن است در نهایت سالم‌تر، سازگارتر و تحصیل‌کرده‌تر باشند.

مراقبت‌های لازم در بارداری در سنین بالا

علائم بارداری در سن بالا با علائم بارداری در سنین پایین تفاوتی ندارد، ولی لازم است بیشتر مراقبت خودتان و جنینتان باشید. همچنین مراقبت از خودتان بهترین راه برای مراقبت از کودک است. طی بارداری به اصول اولیه زیر توجه ویژه داشته باشید:

تشکیل پرونده پیش از بارداری

قبل از باردار شدن، با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد سلامت کلی خود صحبت کنید. در مورد تغییرات سبک زندگی که شانس بارداری و جنین سالم را افزایش می‌دهد بحث کنید. نگرانی‌هایی که ممکن است در مورد باروری یا بارداری داشته باشید را برطرف کنید. در مورد چگونگی افزایش شانس بارداری بپرسید.

مراقبت‌های دوران بارداری

پیگیر مراقبت‌های دوران بارداری خود باشید. ویزیت‌های قبل از بارداری به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما اجازه می‌دهد تا از سلامت شما و کودکتان آگاه باشد و در صورت لزوم اقدام مناسب را به شما ارائه دهد. علائمی را که برایتان نگران کننده است را حتما طی ویزیت ذکر کنید.

رژیم غذایی سالم

یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. در دوران بارداری، به اسید فولیک، کلسیم، آهن، ویتامین D و سایر مواد مغذی ضروری نیاز بیش‌تری خواهید داشت. اگر در حال حاضر از یک رژیم غذایی سالم استفاده می‌کنید، آن را ادامه دهید.

افزایش وزن کافی

عاقلانه وزن اضافه کنید. افزایش وزن مناسب می‌تواند از سلامت کودک شما حمایت کند. همچنین می‌تواند کاهش وزن اضافی بعد از زایمان را آسان‌تر کند. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود همکاری کنید تا برنامه‌ی غذایی را که برای شما مناسب است تنظیم کنید.

داشتن فعالیت بدنی

فعال باشید. فعالیت بدنی منظم می تواند به کاهش ناراحتی در دوران بارداری، افزایش انرژی و بهبود سلامت کلی کمک کند. داشتن فعالیت همچنین می‌تواند به افزایش استقامت و قدرت عضلانی کمک کند تا زایمان راحت‌تری داشته باشید. قبل از شروع یا ادامه یک برنامه ورزشی، از پزشک خود تأییدیه بگیرید. این امر به ویژه در صورت داشتن یک بیماری زمینه‌ای مهم است.

انجام آزمایشات لازم

در مورد آزمایشات قبل از تولد برای بررسی شرایط کروموزومی جنین با پزشک خود مشورت کنید. یک آزمایش غربالگری رایج، غربالگری DNA جنین بدون سلول یا سل فری برای غربالگری برخی شرایط کروموزومی در نوزاد در حال رشد، مانند سندرم داون کمک کننده است.

تست‌های تشخیصی مانند نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی و آمنیوسنتز می‌توانند اطلاعاتی در مورد خطر شرایط کروموزومی خاص ارائه دهند. این آزمایشات خطر کمی سقط جنین را به همراه دارد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شما کمک کند تا خطرات و مزایای آن را بسنجید.

حفظ باروری

اگر آمادگی بچه دار شدن را ندارید، اما در آینده بچه می‎خواهید چه؟ هیچ تکنیکی وجود ندارد که بتواند باروری آینده را تضمین کند، اما آی وی اف (IVF) همراه با فریز تخمک یا فریز جنین ممکن است یکی از گزینه‌های کمک به حفظ باروری شما در آینده باشد.

این کار به شما این امکان را می‎دهد که تخمک‎‌های با کیفیت بهتر را حفظ کنید، آنها را در آزمایشگاه بارور کنید و زمانی که آماده بچه دار شدن هستید از آن‎ها کمک بگیرید. 

حفظ باروری همچنین می‌تواند گزینه خوبی برای بیماران مبتلا به سرطان که قرار است تحت درمان شیمی‎درمانی قرار بگیرند، یا برای افرادی که تحت عمل جراحی تغییر جنسیت قرار هستند و می‌خواهند پس از اتمام درمان خود بچه دار شوند، باشد.

کلام آخر

اگرچه اکثر خانم‌ها می‌توانند بعد از ۳۵ سالگی یا حتی ۴۰ سالگی باردار شوند و فرزند سالمی به دنیا بیاورند، اما این مسئله به این معنی نیست که نباید به راه‌های هوشمندانه فکر کرد و با دقت بیشتری به‌دنبال انجام انواع تست و روش‌های غربالگری نبود.

اقدامات زیادی وجود دارد که می‌توانید برای داشتن یک بارداری سالم برای خودتان و فرزندتان انجام دهید که در این متن به طور کامل به آن‌ها اشاره کردیم.

شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.