سقط مکرر، علل و درمان

به مرگ جنین قبل از تکامل و رسیدن به پایان بارداری یعنی از زمان ایجاد تا قبل از هفته بیستم بارداری، سقط جنین گفته می‌شود. در صورتی که سقط جنین بیش از 2 بار پیاپی در بارداری ‌های بعدی اتفاق بیافتد، سقط مکرر یا سقط تکراری نامیده می‌شود که نیاز به بررسی و پیگیری بیشتری دارد.

احتمال سقط مجدد در حاملگی بعدی و بعد از یک بار سقط، 24 درصد، بعد از دو بار سقط پی‌درپی 30 درصد، بعد از 3 بار سقط پی‌درپی 35 درصد و بعد از 4 بار سقط پی‌درپی تقریباً 40 درصد خواهد بود.

انجام بررسی‌های لازم جهت تعیین علت سقط مکرر بعد از دومین سقط پی‌درپی، برای زوجین توصیه می‌شود. به خصوص در صورت وجود شرایط زیر، انجام بررسی های دقیق تر، ضرروی می باشد:

• سن بالای 35 سال خانم؛
•  وجود سابقه سقط جنین قبلی بعد از تشکیل قلب جنین و فعالیت آن؛
• وجود مشکل ناباروری در زوجین؛
• و یا در صورت تمایل زوجین به انجام سریعتر بررسی ها.

علت سقط مکررچیست؟

عوامل مختلفی ممکن است علت سقط مکرر باشند. در ادامه به چند علت سقط مکرر اشاره می کنیم.

علل ایمونولوژیک: عوامل ایمونولوژیک (اختلال در سیستم ایمنی) و محیطی، یک علت سقط مکرر می باشند و بیشتر منجر به سقط در سه‌ماهه‌ی اول بارداری می‌شوند. 60 درصد موارد سقط مکرر، دارای علل ایمونولوژیک می باشد.

علل هورمونی: عوامل هورمونی معمولاً قبل از هفته‌ی 10 بارداری منجر به سقط می‌شوند و 17 درصد موارد سقط مکرر را شامل می شوند. از جمله مشکلات هورمونی می توان به تنبلی تخمدان و اختلالات تیروئیدی اشاره کرد.

علل مربوط به مشکلات ساختاری رحم: وجود اختلالات ساختار رحمی، دیگر علت سقط مکرر می باشد. عوامل ساختاری بیشتر باعث سقط‌ جنین در سه‌ماهه‌ی دوم بارداری می گردند. میوم‌های رحمی، نارسایی دهانه‌ رحم و وجود تیغه‌ی میانی در رحم، از جمله ناهنجاری های ساختاری رحم می باشند. این عوامل، 10 درصد موارد سقط مکرر را در‎بر ‎می‎گیرند.

علل عفونی: وجود عفونت‌ های زنان و برخی بیماری‌های انگلی یا عفونی نیز دیگر علت سقط مکرر است که شامل 5 درصد موارد این سقط می باشد.

عوامل ژنتیکی: وجود مشکلات کروموزومی در جنین در هر زمانی از بارداری، ممکن است منجر به سقط جنین شود. 5 درصد موارد سقط مکرر به دلیل مشکلات کروموزومی و ژنتیکی رخ می دهد.

سایر عوامل: عواملی مانند سندرم نقص فسفولیپیدی، بیماری قند خون، ترمبوز، مصرف دخانیات و وجود نوعی آنتی‌بادی در بدن مادر نیز ممکن است علت سقط مکرر باشند. این عوامل 3 درصد سقط های مکرر را شامل می شوند.

در 50 درصد موارد سقط مکرر، هیچ عامل شناخته‌شده‌ای را نمی‌توان یافت. در این موارد نیازی به بستری بیمار نبوده و اقدامات و آزمایشات لازم به ترتیب اولویت صورت می‌گیرند.

تشخیص علت سقط مکرر:

از روش های مختلفی جهت تشخیص علت سقط مکرر استفاده می شود. از جمله این روش های تشخیصی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  انجام آزماش خون و بررسی سطح هورمون ها، به خصوص هورمون های تیروئیدی؛
•  بررسی کروموزوم های زوجین؛
•  بررسی رحم از نظر وجود ناهنجاری های ساختاری با کمک روش هایی مانند عکس رنگی رحم، هیستروسکوپی، هیستروسونوگرافی و... ؛
•  بررسی از نظر وجود عفونت ها؛
• انجام بررسی های لازم برای ارزیابی وجود مشکلات مربوط به اسپرم؛
• انجام بررسی های مربوط به سیستم ایمنی؛
•  انجام بررسی های لازم از نظر وجود بیماری های زمینه ای مانند دیابت.

درمان سقط مکرر:

درمان سقط مکرر با توجه به علت آن پس از تشخیص، صورت می گیرد. درمان سقط مکرر در مواردی که علل ایمونولوژیکی علت آن باشند، توسط تجویز داروهایی مثل هپارین، آسپیرین، ویتامینD، ایمونوگلوبولین تزریقی و یا ترکیبی از این داروها می باشد.

متفورمین و پروژسترون نیز از جمله درمان‌های دارویی مورد استفاده برای درمان سقط مکرر با علل هورمونی هستند. برای درمان سقط مکرر که در نتیجه مشکلات ساختاری رحم ایجاد می شود، ممکن است گاهی نیاز به انجام عمل جراحی (در بیشتر واقع با کمک لاپاراسکوپی) برای برطرف کردن مشکل مذکور و یا بستن دهانه‌ رحم برای جلوگیری از باز شدن آن باشد تا فرد قادر به حفظ محصولات حاملگی تا پایان دوران بارداری خود باشد.

جلوگیری از سقط مکرر:

جالب است بدانید که اقداماتی برای جلوگیری از سقط مکرر وجود دارند. برای مثال یکی از عوامل خطر سقط مکرر، چاقی می باشد. چاقی احتمال سقط مکرر را افزایش می دهد، بنابراین کاهش وزن و در کل بهبود سبک زندگی، می تواند تا حدودی باعث جلوگیری از سقط مکرر شود.

​