مجله مام - به روزترین مقالات در حوزه باروری و درمان ناباروری
مشاهده فهرست مطالب

تایید شده توسط:
دکتر مژگان وهابی عضو گروه زنان، متخصص زنان و زایمان ...
فتق و درد شکمی پس از زایمان
فتق عارضه نادر زایمان سزارین است که پس از تولد در ناحیه اسکار سزارین ایجاد میشود و یک نوع فتق برشی است. آگاهی از علائم فتق بعد از سزارین میتواند به افراد کمک کند تا درمان پزشکی مناسب را به موقع دریافت کنند. سزارین یک روش جراحی است که میتواند باعث ایجاد ضعف در دیواره شکم شود و فتق بعد از سزارین زمانی رخ میدهد که بخشی از محتویات شکم از این ناحیه ضعیف شده بیرون زده و برآمدگی ایجاد کند. در این مقاله نحوه تشخیص فتق بعد از زایمان سزارین و علائم آن را توضیح میدهیم. همچنین عوامل خطر، درمان و مدت زمان بهبودی را به طور کامل توضیح میدهیم.
فتق بعد از سزارین چیست؟
دلایل مختلفی برای زایمان سزارین زنان وجود دارد. اگر جنین به صورت بریچ باشد، در زایمان طبیعی مشکل داشته باشید، بارداری شما چندقلویی باشد و یا سابقه زایمان سزارین داشته باشید، پزشک ممکن است زایمان سزارین را توصیه کند. برخی از زنان نیز سزارین را انتخاب میکنند زیرا جراحی را به زایمان واژینال ترجیح میدهند.
فتق بعد از سزارین یکی از عوارض نادر سزارین است و میتواند ماهها یا حتی سالها پس از جراحی شکم مانند سزارین اتفاق بیفتد. هنگامی که یکی از اندامهای داخلی شما به دیواره عضله یا بافت فشار آورد، ممکن است دچار فتق شوید. این اغلب زمانی اتفاق میافتد که یک نقطه ضعیف در عضله وجود داشته باشد. زمانی که بریدگی ایجاد شده در دیواره شکم شما در طول جراحی به درستی ترمیم نشود، دیواره شکم شما ضعیف میشود و بافتها یا اندامها ممکن است از آن عبور کنند. خطر ابتلا به فتق بعد از سزارین افزایش مییابد اگر:
- اضافه وزن زیادی دارید، زیرا فشار بیشتری روی بافت اسکار وجود دارد؛
- بیماریهایی مثل دیابت و مشکلات ترمیم زخم داشته باشید؛
- برش بزرگتر داشته باشید.
علائم و نشانههای فتق بعد از سزارین
علامت اولیه فتق بعد از سزارین، برآمدگی غیرمعمول نزدیک یا چسبیده به محل برش جراحی است. اندازه برآمدگی میتواند به اندازه یک انگور باشد یا میتواند بسیار بزرگ باشد. فتق ممکن است با گذشت زمان تغییر موقعیت دهد یا رشد کند. علائم فتق سزارین را میتوان به صورت زیر دسته بندی کرد:
برآمدگی شکم
از شایعترین علائم فتق بعد از سزارین، میتوان به برآمدگی بافتی که به نظر میرسد از ناحیه اسکار جراحی شما بیرون میآید، اشاره کرد. یا ممکن است فقط یک برآمدگی پوست یا توده سفت زیر ناف بعد از سزارین در داخل یا اطراف جای زخم خود تجربه کنید. فتق همیشه بلافاصله پس از زایمان سزارین ایجاد نمیشود، بنابراین ممکن است ماهها پس از زایمان متوجه این برآمدگی شوید. معمولاً در شرایط زیر بیشتر قابل توجه است:
- وقتی صاف میایستید؛
- هنگامی که درگیر فعالیت بدنی هستید، مانند بلند کردن یک جسم؛
- وقتی سرفه میکنید.
پوست شکم ممکن است پس از زایمان شل، فرورفته یا برآمده به نظر برسد. این میتواند تشخیص علائم فتق و افتادگی پوست را دشوارتر کند.
درد
گاهی اوقات، فتق بعد از سزارین میتواند باعث درد و ناراحتی شود. تشخیص علائم فتق بعد از سزارین در ابتدا برای یک مادر چالش برانگیز است. اگرچه روند بهبودی پس از سزارین همراه با درد و ناراحتی است اما درد ناشی از فتق پس از سزارین بیشتر ادامه خواهد داشت.
حالت تهوع و یا یبوست
فتق بعد از سزارین نواحی اطراف شکم را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین میتواند باعث ناراحتی مزاج مثل حالت تهوع و حتی استفراغ شود. یبوست یکی دیگر از علائم فتق بعد از سزارین است زیرا فتق میتواند باعث جابهجایی رودهها شود که این امر اجابت مزاج را دشوارتر میکند.
علت فتق بعد از سزارین
فتق بعد از سزارین از عوارض نادر سزارین است که در اثر تضعیف و پارگی عضلات شکم پس از سزارین و فشار اندامهای داخلی شکم به ناحیه بخیه سزارین اتفاق میافتد. در این صورت دیوارههای شکم از محل برش سزارین بیرون میزند که به آن فتق شکمی بعد از زایمان سزارین میگویند. سزارینهای متعدد میتواند یک علت فتق بعد از سزارین باشد. همچنین برخی عوامل احتمال ابتلا به فتق بعد از سزارین را افزایش میدهند مانند چاقی بیش از حد یا بیماری دیابت.
افرادی که سابقه فتق شکمی دارند ممکن است بعد از سزارین دچار فتق شوند، زیرا ممکن است هنوز ضعف در دیواره شکم وجود داشته باشد. با این حال، از آنجایی که فتق بعد از زایمان سزارین نادر است، هیچ تحقیقی ارتباط مستقیمی را بین فتقهای قبلی و احتمال فتق اضافی نشان نداده است. مهم است که در مورد عوامل خطر فتق و درد شکمی بعد از زایمان سزارین با پزشک صحبت کنید. افرادی که قبلاً جراحی فتق انجام دادهاند باید اطمینان حاصل کنند که پزشک آنها از این موضوع آگاه است.
تشخیص فتق بعد از سزارین
پزشک معمولاً باید بتواند با معاینه ناحیه شکم فتق را تشخیص دهد. گاهی اوقات فتق فقط در موقعیتهای خاص یا هنگام سرفه قابل مشاهده است، بنابراین پزشک ممکن است برش را لمس کند و از فرد بخواهد که به جلو خم شود یا سرفه کند.
پزشکان اغلب میتوانند فتق را با نگاه کردن به ظاهر آن و انجام یک معاینه فیزیکی تشخیص دهند. اما برخی از شرایط ممکن است پس از سزارین با علائمی شبیه به فتق رخ دهد. نمونههایی از این شرایط عبارتند از:
- آبسه
- هماتوم
- اندومتریوز دیواره شکم
- پارگی رحم
- عفونت زخم
پزشکان گاهی اوقات از مطالعات تصویربرداری مثل سونوگرافی یا سیتیاسکن برای رد سایر شرایط و تأیید تشخیص فتق استفاده میکنند.
روشهای درمان فتق بعد از سزارین
هیچ دارویی وجود ندارد که بتوانید برای کوچکتر کردن فتق مصرف کنید. برخی از زنان از یک کمربند شکمی استفاده میکنند که یک شکم بند الاستیک است که از بیرون زدگی فتق جلوگیری میکند. این کار باعث ناپدید شدن فتق نمیشود اما میتواند به کاهش علائم فتق بعد از سزارین کمک کند. فقط جراحی میتواند به طور قطعی ظاهر فتق را بهبود بخشد. جراحی روش معمول درمان فتق بعد از سزارین است. اما پزشکان معمولاً جراحی را توصیه نمیکنند مگر اینکه فرد علائم خاصی داشته باشد. این علائم عبارتند از:
- فتق بزرگتر و قابل توجهتر میشود؛
- فتق باعث ایجاد ناراحتی میشود که انجام فعالیتهای روزانه را برای فرد سخت میکند؛
- فتق محبوس شده است (روده در فتق گیر افتاده است و جریان خون کافی ندارد و معمولاً باعث درد زیادی میشود). فتق محبوس شده نادر است و وقتی این اتفاق میافتد، یک اورژانس پزشکی تلقی میشود.
جراح میتواند فتق شما را ارزیابی کرده و روش خاصی را برای ترمیم آن توصیه کند. به عنوان مثال، برخی از جراحان از تکنیک جراحی باز استفاده میکنند. این شامل ایجاد یک برش بزرگتر برای ترمیم فتق است. روش دیگر لاپاراسکوپی یا تکنیکهای کم تهاجمی شامل ایجاد برشهای کوچک برای دسترسی به ناحیه آسیب دیده است. به طور معمول با هر دو روش جراحی، پزشک یک تکه مش جراحی را روی ناحیه ضعیف شده قرار میدهد تا به نگه داشتن آن در جای مناسب کمک کند. مهم است که در مورد مزایای نسبی هر نوع جراحی با پزشک صحبت کنید.
بهبود فتق بعد از سزارین
اکثر افراد پس از جراحی ترمیم فتق به سرعت بهبود مییابند و معمولاً میتوانند در روز جراحی راه بروند. همچنین احساس درد و حساسیت به لمس پس از عمل طبیعی است. داشتن فعالیت کافی پس از جراحی میتواند به تسریع بهبودی و کاهش خطر عوارضی مانند لخته شدن خون کمک کند. اگر افراد دچار تب شدند، متوجه خونریزی زیاد یا درد شدید شدند، باید به پزشک خود اطلاع دهند.
عوارض و تاثیرات فتق بعد از سزارین
در برخی موارد، فتق کوچک میتواند خود به خود بهبود یابد. با این حال، خطر به دام افتادن یا محبوس شدن فتق وجود دارد، بنابراین ضروری است که به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید. فتق محبوس شده یک فوریت پزشکی است و میتواند تهدید کننده زندگی باشد. عارضه اولیه فتق محبوس شده شامل موارد زیر است:
- سوراخ شدن رودهها؛
- انسداد در رودهها؛
- خونریزی داخلی؛
- ایجاد مایع در حفره شکم.
برخی از افراد هنگام تجربه فتق محبوس شده دچار شوک میشوند. افرادی که منتظر عمل جراحی انتخابی برای فتق هستند باید از پزشک خود در مورد علائم و نشانههای هشدار دهنده فتق محبوس شده سوال کنند. اگر هر یک از این موارد را تجربه کردند، باید به دنبال مراقبتهای پزشکی اورژانسی باشند.
سوالات متداول درباره فتق بعد از زایمان سزارین
آیا فتق بعد از سزارین خطرناک است؟
از آنجایی که فتق بعد از سزارین نواحی اطراف شکم را تحت تاثیر قرار میدهد، ممکن است باعث تهوع، استفراغ و یبوست شود. اگر فتق محبوس شود، این علائم شدیدتر میشوند. فتق محبوس شده یک مورد نادر اما شدید است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد و میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
چه زمانی نیاز به جراحی برای فتق بعد از سزارین است؟
پزشکان تنها در صورتی جراحی فتق بعد از سزارین را توصیه میکنند که فتق شما دارای علائمی مانند بزرگ شدن و دردناک شدن فتق باشد یا دچار فتق محبوس شده شوید.
آیا فتق بعد از سزارین خود به خود بهبود مییابد؟
فتق بعد از سزارین به خودی خود بهبود نمییابد و با گذشت زمان ممکن است بدتر شود زیرا دیواره عضلانی شکم به مرور ضعیفتر میشود.
آیا فتق بعد از سزارین بر بارداریهای بعدی تاثیر دارد؟
خطرات فتق بر بارداریهای آینده مشخص نیست ولی با مراقبت مناسب، اکثر افراد پس از ابتلا به فتق بعد از سزارین بهبود مییابند. بیشتر افراد میتوانند بدون هیچ مشکلی بارداری سالمی را تجربه کنند.
چه مدت زمان برای بهبودی بعد از جراحی فتق لازم است؟
بیشتر افراد به سرعت بعد از جراحی فتق بهبود مییابند. اغلب بعد از جراحی میتوانید راه بروید و یا به خانه برگردید.
چه زمانی باید به پزشک برای بررسی فتق بعد از سزارین مراجعه کرد؟
اگر بعد از عمل درد و خونریزی زیاد یا تب را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
آیا فتق بعد از زایمان سزارین شایع است؟
فتق بعد از سزارین عارضه نادری است که ممکن است برخی از افراد آن را تجربه کنند. معمولا در شرایطی که فرد اضافه وزن زیادی دارد یا بیماری مثل دیابت دارد احتمال بروز فتق بعد از سزارین بالا ميرود.
کلام اخر
فتق بعد از سزارین از عوارض نادر سزارین است که ممکن است برخی افراد آن را تجربه کنند. این بدان معناست که اندامهای داخلی شکم شما از طریق برش جراحی سزارین بیرون زده است. این حالت در افرادی که دارای اضافه وزن زیادی هستند یا افرادی که برش سزارین بزرگی دارند که به خوبی ترمیم نشده است، اتفاق میافتد. آگاهی از نشانههای فتق بعد از سزارین به درمان به موقع این مشکل کمک میکند. در این مقاله نشانههای فتق بعد از سزارین را برررسی کردهایم و راههای درمان آن را توضیح دادهایم، امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شود. شما میتوانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.
نویسنده مقاله : نگین محسنی
برچسب ها :