هورمون لوتئینه کننده یا LH چیست؟

برای پاسخ به این سوال که LH چیست باید بدانم که هورمون لوتئینیزه کننده (LH) فرآیندهایی را در بدن تحریک می کند که برای سلامت جنسی، رشد و تولید مثل مهم هستند. 
یک ساختار کوچک در مغز به نام غده هیپوفیز هورمون LH را ترشح می کند. به نوبه خود، LH باعث تغییراتی در اندام های جنسی مانند تخمدان ها یا بیضه ها می شود که به سیستم تولید مثل اجازه می دهد تا به درستی کار کند.
LH بخشی از یک شبکه ارتباطی پیچیده است که مغز (هیپوتالاموس و غده هیپوفیز) و اندام های جنسی (تخمدان ها و بیضه ها) را درگیر می کند. 
هیپوتالاموس هورمونی به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) ترشح می کند که به غده هیپوفیز سیگنال می دهد که LH ترشح کند. LH به تخمدان ها یا بیضه ها سیگنال می دهد تا هورمون های لازم برای شروع و حفظ فرآیندهای تولید مثل را بسازند. همچنین LH در زنان باردار به ادامه بارداری نیز کمک می کند. 
درک این شبکه ارتباطی در تشخیص مسائل مربوط به سلامت باروری و پاسخ به این سوال که LH چیست  مهم است. به عنوان مثال، علت اصلی مشکلات باروری ممکن است شامل اشکال در اندام های جنسی یا تولید هورمون در مغز باشد. 

هورمون لوتئینه یا LH کننده چه می کند؟

غده هیپوفیز دو هورمون مهم ترشح می کند که با هم کار می کنند تا فرآیندهای دستگاه تناسلی را تنظیم کنند این هورمون ها شامل هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه کننده (LH) می باشد. این هورمون ها پیام رسان های شیمیایی هستند که به اندام های جنسی (تخمدان ها یا بیضه ها) سیگنال می دهند تا فرآیندهای مورد نیاز برای حمایت از سلامت باروری را آغاز کنند.
LH مانند یک همزن شیمیایی است که دستگاه تناسلی را به فعالیت تحریک می کند.
اندام های جنسی در پاسخ به LH موادی نظیر استروئیدها یا هورمون ها (پروژسترون، تستوسترون) تولید می کنند.
در هیپوفیز زنان، LH تنها در قسمت دوم چرخه قاعدگی آزاد می شود. یعنی پس از یک موج اولیه که هورمون تخمک گذاری باعث آزاد شدن تخمک می شود (تخمک گذاری)، LH به مدت دو هفته با سرعت ثابتی آزاد می شود و این باعث تحریک تولید پروژسترون از تخمدان می شود. دو هورمون محرک تخمک گذاری و LH جزئی از مقادیری است که در آزمایش ناباروری زنان بررسی می شود. 
در هیپوفیز مردان، LH با سرعت ثابتی در طول زمان آزاد می شود و تستوسترون نیز در سطح ثابتی تولید می شود.

آزمایش LH در زنان 

LH در زنان تغییراتی را در تخمدان ها ایجاد می کند که چرخه قاعدگی را حفظ کرده و از بارداری حمایت می کند. LH باعث ایجاد این تغییرات در افرادی می شود که در بدو تولد زن بوده اند. اندازه LH در زنان بسته به اینکه در چه روزی از سیکل قاعدگی خود باشند تغییر می کند. 
افزایش LH باعث می شود تخمدان در هفته دوم هر سیکل قاعدگی یک تخمک را بالغ و آزاد کند. سطح LH بالا در این زمان به این معنی است که شما در آن لحظه از چرخه خود هستید که احتمال بارداری شما بیشتر است.
با افزایش سن و یائسگی، سطح LH با کاهش سطح استروژن و پروژسترون افزایش می یابد. آزمایش LH را برای بررسی عملکرد تخمدان ها نیز انجام می دهند. 

LH در زنان باردار چگونه عمل میکند؟

LH باعث می شود ساختاری در تخمدان به نام جسم زرد در هفته سوم و چهارم چرخه قاعدگی پروژسترون بیشتری تولید کند. پروژسترون هورمونی است که برای حمایت از مراحل اولیه بارداری لازم است. در نتیجه LH در زنان باردار تاثیر بسیار برای مهمی برای ادامه بارداری دارد و اگر این LH در زنان باردار سطحش کم شود بارداری با مشکل جدی روبه رو خواهد شد. 

آزمایش LH در مردان 

LH بیضه ها را برای تولید تستوسترون تحریک می کند و هورمونی است که بدن برای تولید اسپرم به آن نیاز دارد. تستوسترون همچنین مسئول ویژگی های جنسی ثانویه است، مانند صدای کلفت تر، موهای بدن و توده عضلانی بیشتر می باشد. LH باعث ترشح تستوسترون در افرادی که در بدو تولد مرد هستند از جمله مردان تراجنسیتی و برخی از زنان تراجنسیتی می شود.
سطح هورمون LH پس از بلوغ در بین مردان نسبتاً ثابت می ماند. LH در آقایان برای بررسی عملکرد بیضه ها انجام می شود. 

آزمایش LH در کودکان

معمولا آزمایش LH را در دوران بلوغ در خواست می شود، LH هم تخمدان ها و هم بیضه ها را تحریک می کند تا تستوسترون بیشتری تولید کنند. سپس در زنان و در تخمدان ها، این تستوسترون به استروژن تبدیل می شود. این هورمون ها باعث تغییرات مربوط به رشد جنسی می شوند.

شرایط و اختلالات رایج مرتبط با هورمون لوتئینیزه کننده چیست؟

سطوح LH، به خصوص با چرخه قاعدگی در نوسان است. به عنوان مثال، افزایش LH می تواند نشان دهد که فرد در آستانه تخمک گذاری هست و شانس بارداریش به احتمال زیاد در این زمان زیاد خواهد بود. این اطلاعاتی که LH در مورد باروری ارائه می دهد، برای فردی که تصمیم به بارداری دارد بسیار مفید است. 
تنظیم نبودن سطح LH در بدن نیز می تواند نشانه مشکلاتی مانند اختلال هیپوفیز باشد. این عدم تنظیم بودن همچنین باعث ایجاد مشکلاتی نظیر مشکلات باروری، پریودهای نامنظم، کاهش سطح تستوسترون و یا ناتوانی جنسی در مردان می شود. 
آزمایش LH در دوران بلوغ همچنین می تواند به پزشک کمک کند تا بلوغ زودرس یا تاخیر در بلوغ در کودکان را تشخیص دهد.
در کودکان، تفسیر آزمایش LH و سطوح بالای LH، همراه با سطوح بالای هورمون محرک فولیکول، ممکن است به این معنی باشد که بلوغ در شرف شروع است یا از قبل شروع شده است. اگر این اتفاق قبل از 9 سالگی در یک دختر یا قبل از 10 سالگی در پسر (بلوغ زودرس) رخ دهد، ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:

-اختلال در سیستم عصبی مرکزی
-یک آسیب مغزی
-انجام آزمایش LH در دوران بلوغ و سطوح پایین LH و هورمون محرک فولیکول در کودکان ممکن است نشانه بلوغ تاخیری باشد. بلوغ تاخیری ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
-اختلال در تخمدان ها یا بیضه ها
-عفونت
-اختلال خوردن

وقتی سطح هورمون لوتئینه کننده بالا باشد چه اتفاقی می افتد؟

سطوح بالای LH می تواند نشان دهنده این باشد که اندام های جنسی به اندازه کافی هورمون های استروئیدی مورد نیاز برای انجام یک فرآیند تولید مثل را تولید نمی کنند. زمانی که تخمدان‌ها و بیضه‌ها توانایی تولید استروژن و تستوسترون را به دلایل ژنتیکی، بیماری های خودایمنی، جراحی یا دلایل فیزیولوژیک این هورمون ها را تولید نمی کنند. 
سندرم ترنر(بیماری که فرد 45 کروموزوم دارد) یا X شکننده و سندرم کلاین فلتر نمونه هایی از شرایط ژنتیکی مرتبط با سطوح بالای LH هستند.
تنبلی تخمدان (PCOS) وضعیتی است که می تواند باعث افزایش خفیف سطح LH شود و اینها با پریودهای نامنظم و ناباروری همراه است.

بالا بودن LH در زنان ممکن است به این معنی باشد که:

•    فرد تخمک گذاری ندارد اگر فرد در سنین باروری هست، ممکن است به این معنی باشد که در تخمدان های خود مشکل دارد. اگر سن فرد بالاتر است، ممکن است به این معنی باشد که یائسه شده است یا در دوران پیش از یائسگی هست.
•    فرد سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دارند. تنبلی تخمدان یک اختلال هورمونی شایع است که زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد و یکی از علل ناباروری زنان است.
•    داشتن سندرم ترنر، یک اختلال ژنتیکی است که بر رشد جنسی در زنان تأثیر می گذارد و اغلب باعث ناباروری می شود.

بالا بودن LH در مردان ممکن است به این معنی باشد:

•    بیضه ها به دلیل شیمی درمانی، پرتودرمانی، عفونت یا سوء مصرف الکل آسیب دیده اند.
•    فرد مبتلا به سندرم کلاین فلتر هست، یک اختلال ژنتیکی که بر رشد جنسی در مردان تأثیر می گذارد. اغلب باعث ناباروری می شود

پایین بودن LH

•    سطوح پایین LH می تواند نشان دهنده این باشد که غده هیپوفیز LH مورد نیاز برای تحریک تغییرات در بدن را که از رشد جنسی یا تولید مثل پشتیبانی می کند، تولید نمی کند.
سطوح پایین LH در زنان می تواند نشانه ای از موارد زیر باشد:
•    سندرم کالمن: یک بیماری نادر که منجر به تولید ناکافی تستوسترون و استروژن می شود.
•    آمنوره عملکردی هیپوتالاموس: زمانی که پریودهای نامنظم یا عقب افتاده به دلیل عادت به ورزش شدید و بیش از حد مرتبط باشد.
•    غده هیپوفیز به درستی کار نمی کند.
•    فرد اختلال خوردن دارد.
•    فرد سوءتغذیه دارد

پایین بودن LH در مردان

پایین بودن LH در مردان ممکن است به این معنی باشد که فرد دچار اختلال در غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس هست، بخشی از مغز که غده هیپوفیز و سایر عملکردهای مهم بدن را کنترل می کند.

آزمایش LH در زنان

در شرایط زیر آزمایش LH در زنان انجام می شود: 
-پس از 12 ماه تلاش نتوانسته است باردار شود و باید ازمایش ناباروری زنان را بدهد. 
-فرد دارای سیکل قاعدگی یا پریودی نامنظم است.
-دوره های قاعدگی فرد متوقف شده است. این آزمایش ممکن است برای تعیین اینکه آیا فرد یائسه شده یا در دوران پیش از یائسگی هست نیز استفاده می شود.

آزمایش LH در مردان

در شرایط زیر آزمایش LH در مردان انجام می شود: 
-بعد از 12 ماه تلاش نتوانسته همسر خود را باردار کند.
-دچار کاهش میل جنسی شده است.
-در صورت داشتن علائم اختلال هیپوفیز، هم مردان و هم زنان ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشند. 
-اگر به نظر نمی رسد کودکی در سن مناسب (چه خیلی زود یا خیلی دیر) بلوغ را شروع کند، ممکن است به آزمایش LH نیاز داشته باشد.

آزمایشات رایج برای بررسی سطح هورمون لوتئینه کننده چیست؟

آزمایش سطح LH میزان LH را در خون بررسی می کند و شامل یک خون گیری ساده است. گاهی اوقات، پزشک یا ماما انجام آزمایش سطح LH را در کنار آزمایش FSH توصیه می کند زیرا این هورمون ها با هم برای تنظیم سیستم تولید مثل کار می کنند و جزئی از آزمایش ناباروری زنان هستند. 

 تفسیر آزمایش LH

نتایج و تفسیر آزمایش LH به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و سابقه پزشکی بستگی دارد. برای زنان، زمان چرخه قاعدگی یا یائسگی بر سطح LH و در نتیجه نتایج ازمایش ان تأثیر می گذارد.
اعداد زیر یک تصویر کلی از سطوح طبیعی LH برای مردان و زنان را ارائه می دهد. 
-زنان، هفته های اول و دوم سیکل قاعدگی: 37/1 تا 9 
-زنان، هفته دوم، قبل از تخمک گذاری: 17/6 تا 2/17
-زنان، هفته های سوم و چهارم سیکل قاعدگی: 09/1 تا 2/9
-زنان، پس از یائسگی: 3/19 تا 6/100 
-مردان: 42/1 تا 4/15

چه غذاهایی باعث افزایش هورمون لوتئینیزه می شوند؟

تعداد انگشت شماری از مطالعات رابطه بین رژیم های گیاهخواری و سطوح پایین LH و استروژن را بررسی کرده اند. در حال حاضر، هیچ مدرکی نشان نمی دهد که رژیم های گیاه خواری سطح LH را کاهش می دهد. همچنین هیچ مدرکی از این تفکر که غذا یا رژیم غذایی می تواند سطح LH را افزایش دهد، پشتیبانی نمی کند.

تست تحریک GNRH

برای بررسی بلوغ زودرس از تست تحریکی GNRH استفاده میشود که این هورمون نقش مهمی در تنظیم رشد اندام های بدن برعهده دارد. آزمایشGNRH، امکان بررسی توانایی غده هیپوفیز برای ساخت LH فراهم میکند.