عمل کورتاژ + انواع و عوارض کورتاژ

کورتاژ یک جراحی کوچک است، در هنگام عمل کورتاژ، دهانه رحم (سرویکس) متسع شده و ابزار کوچکی به نام کورت در داخل آن قرار می‌گیرد. سرویکس بخشی از دستگاه تناسلی زنان است که رحم را به قسمت فوقانی واژن متصل می‌نماید و معمولا به طور طبیعی، فقط در هنگام زایمان باز می شود

عمل کورتاژ چیست

عمل کورتاژ چیست؟ بسیاری از خانم ها با  اسم کورتاژ آشنا هستند و تصور می کنند از این عمل، صرفا برای سقط جنین استفاده می شود، اما در واقع عمل کورتاژ رحم که به آن D&C نیز گفته می شود، یک عمل جراحی کوچک و سرپایی است که برای برداشتن بافت رحم انجام می شود. عمل کورتاژ در مطب پزشک یا مرکز جراحی قابل انجام است و توسط متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود.

انواع کورتاژ

کوتاژ به دو دلیل انجام می‌شود یا برای تشخیص و یا برای درمان. بر اساس علت انجام کورتاژ، عمل کورتاژ دارای 2 نوع درمانی و تشخیصی می باشد.

کورتاژ درمانی

به دلیل جلوگیری از ایجاد عفونت یا خونریزی شدید، از عمل کورتاژ درمانی جنین برای خارج کردن بافت های جفت موجود در رحم، در حین سقط جنین و یا بعد از آن استفاده می‌شود. به کورتاژ درمانی، کورتاژ تخلیه ای نیز گفته می‌شود.

کورتاژ تشخیصی

پزشک ممکن است جهت نمونه برداری از آندومتر برای تشخیص مواردی مانند هایپرپلازی اندومتر، پولیپ و یا سرطان رحم، از عمل کورتاژ استفاده کند که در این صورت به آن کورتاژ تشخیصی می‌گویند.

 همچنین کورتاژ تشخیصی در صورت مشاهده علائمی مانند خونریزی غیر طبیعی رحم، خونریزی بعد از قاعدگی و یا یافتن سلول‌های غیر طبیعی در تست‌های تشخیصی سرطان نیز انجام می‌گیرد.

علل انجام عمل کورتاژ تشخیصی

پزشک به علل متعددی ممکن است برای بیمار کورتاژ انجام دهد. مهم ترین دلایل انجام کورتاژ تشخیصی عبارتند از: 
-  کورتاژ تشخیصی جهت بررسی خونریزی غیر طبیعی در بین سیکل های قاعدگی؛ 
-  خونریزی شدید در دوران قاعدگی؛ 
 - تشخیص فیبروم؛ 
 - بررسی تومورهای سرطانی؛
 - از بین بردن بافت های باقیمانده پس از سقط جنین

-  خارج کردن IUD؛
-  برطرف کردن بافت عفونی ناشی از بیماری التهابی لگن یا PID.

همچنین کورتاژ تشخیصی ممکن است همراه با هیستروسکوپی انجام شود. در هنگام هیسترسکوپی، دستگاهی برای مشاهده قسمت داخلی رحم و برای تشخیص برخی بیماری ها وارد سرویکس می شود. 

کورتاژ تشخیصی برای بررسی بیماری هایی از قبیل پولیپ، فیبروم و موارد خونریزی شدید مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در صورت مشاهده بافت غیر طبیعی در کورتاژ تشخیصی، معمولا هم زمان امکان از بین بردن بافت نیز وجود دارد. 

چگونگی عمل کورتاژ

معمولا پیش از شروع کورتاژ رحم (D&C) به بیمار داروی آرام بخش داده می شود. بیمار باید لباس مخصوص اتاق عمل را بپوشد. در صورت بیهوشی عمومی یا استفاده از آرام بخش، دارو به صورت وریدی به بیمار تزریق می شود. همچنین در طول کورتاژ فشار خون بیمار، تنفس و ضربان قبل او نیز مانیتور می شوند.

عمل کورتاژ معمولا با بیهوشی عمومی انجام نمی شود، اما در شرایط نادر و به درخواست بیمار ممکن است کورتاژ با بیهوشی عمومی انجام گردد. کورتاژ رحم معمولا باعث گرفتگی عضلات و دل درد، مشابه گرفتگی های هنگام قاعدگی می شود. برای پیشگیری از این گرفتگی ها به بیمار مسکن داده می شود.

 پزشک با کمک ابزار مخصوصی به نام لامینار، دهانه رحم را باز می کند و لامینار برای چند ساعت در داخل سرویکس قرار می گیرد. لامینار مایعات سرویکس را جذب کرده، دهانه رحم را باز می کند و دسترسی به رحم را فراهم می نماید.

در هنگام کورتاژ دقیقا همانند معاینه واژینال، بیمار بر روی تخت معاینه دراز کشیده و پاهای بیمار بر روی رکاب های تخت معاینه قرار می گیرند. سپس با کمک اسپکولوم، سرویکس باز می شود. هنگامی که سرویکس به میزان کافی باز شد، پزشک با استفاده از یک وسیله به نام کورت، بافت رحم را تمیز می نماید. سپس پزشک نمونه بافت رحمی را برداشته و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می نماید.

عوارض کورتاژ

عمل کورتاژ یک روش کاملا طبیعی و ایمن در موارد سقط جنین، خونریزی شدید و خونریزی غیر طبیعی است، اما همانند سایر روش های جراحی خطرات و عوارض خود را دارد که ممکن است حتی بعضی از آن ها بسیار نادر باشند. 

به طور مثال سوراخ شدن رحم و عفونت از مهم ترین عوارض کورتاژ هستند. در موارد نادر، کورتاژ پس از سقط جنین ممکن است باعث ایجاد چسبندگی رحم شود که به آن سندرم آشرمن می گویند. بافت اسکار (محل زخم) می تواند سبب ناباروری زنان و تغییر در نظم قاعدگی گردد که معمولا با جراحی قابل درمان است. بیشتر عوارض ناشی از عمل کورتاژ از جمله عفونت، قابل درمان هستند، به خصوص در صورتی که زود تشخیص داده شوند.

اما در صورت مشاهده هریک از موارد زیر، بیمار باید سریعا با پزشک خود تماس بگیرد:
- ترشحات غیرطبیعی یا بدبوی واژینال؛ 
- درد شکمی؛
- خونریزی غیر طبیعی؛
- گرفتگی عضلانی غیر طبیعی؛ 
- تب؛ 
- تشکیل لخته خون به دلیل عدم تحرک بیمار.

مراقبت های بعد از کورتاژ جنین

بیمار چند ساعت پس از کورتاژ باید بیمارستان را ترک کند. درد خفیف یا خونریزی کم برای چند روز طبیعی است. پس از چند روز بیمار باید بتواند فعالیت های روزانه خود را از سر بگیرد.
پس از انجام عمل کورتاژ ممکن است سیکل قاعدگی بعدی دیرتر یا زودتر اتفاق بیافتد. پزشک به بیمار توصیه می کند تا مدتی بعد از کورتاژ از تامپون استفاده نکند و رابطه جنسی نداشته باشد زیرا پس از کورتاژ، بیماران بیشتر در معرض خطر ورود باکتری به واژن و در نهایت عفونت واژینال هستند.

هزینه کورتاژ

هزینه کورتاژ در مراکز دولتی و خصوصی متفاوت است. هزینه کورتاژ در مراکز درمانی مختلف مطابق با ارائه خدمات، از بیماران دریافت می گردد.

شما می‌توانید برای خواندن مقالات بیشتر به مجله اینترنتی مام مراجعه کنید، همچنین برای رزرو نوبت و مشاوره حضوری با متخصصین ما، به مرکز مام مراجعه کنید.