آیا واریکوسل باعث ناباروری میشود؟

از آنجا که بیماری واریکوسل بسیار شایع است و با توجه به اینکه معمولاً در طول زندگی مرد کشف نمی شوند، احتمالاً حدود 80٪ مردان مبتلا به واریکوسل بدون هیچ گونه مداخله پزشکی، دارای قدرت باروری می باشند یعنی ناباروری به دلیل واریکوسل فقط در 20% مردان ممکن است رخ دهد اما در صورتی فرد دچار ناباروری شود روش ای وی اف با وجود واریکوسل پیشنهاد می شود.

جراحی به دلیل واریکوسل معمولاً پیشنهاد نمی شود مگر اینکه دلیلی برای نگرانی درباره یکی از این مشکلات وجود داشته باشد.

ناباروری به دلیل واریکوسل:

از آنجایی که واریکوسل باعث کاهش تولید تستوسترون توسط بیضه و یا ایجاد ناراحتی در اسکروتوم (کیسه بیضه) می شود. در صورت عدم درمان واریکوسل، واریکوسل می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم یا آزواسپرمی (فقدان کامل اسپرم در انزال) گردد و در نتیجه ناباروری به دلیل واریکوسل رخ می دهد.

 همچنین، همانطور که در بالا گفته شد، بیشتر مردان مبتلا به واریکوسل مشکل هورمونی یا ناراحتی ندارند؛ اما نکته مهم این است که به نظر می رسد هرچه واریکوسل وخیم تر باشد، اثرات سوء بیشتری دارد. 

واریکوسل چگونه روی عملکرد بیضه و تعداد اسپرم تأثیر می گذارد؟

بر اساس تحقیقات انجام گرفته، به احتمال خیلی زیاد هنگامی که خون گرم از شکم به سمت پایین و به سوی کیسه بیضه منتقل می شود، دمای بیضه را که 3 درجه کمتر از دمای بدن است و در این دما به صورت بهینه عمل می کند، افزایش می دهد. بنابراین این خون گرم می تواند بر توانایی بیضه در ساخت اسپرم و تستوسترون تأثیر بگذارد.

همچنین نظریه های دیگری شامل افزایش فشار داخل بیضه، کمبود اکسیژن در اثر کاهش جریان خون و قرار گرفتن بیضه در معرض مواد شیمیایی غده فوق کلیوی که در بالای سیاهرگ بیضه قرار دارد، در مورد چگونگی تاثیر واریکوسل بر عملکرد بیضه وجود دارند. این عوامل احتمال ناباروری مردان مبتلا به واریکوسل را افزایش می دهند.

آیا واریکوسل خطرناک است؟

واریکوسل تهدید کننده زندگی فرد نیست، اما بندرت می تواند باعث ایجاد شرایط خطرناک شود. به عنوان مثال، اگر واریکوسل در سمت راست و نه در سمت چپ تشکیل شود، توجه و بررسی آن ضروری می باشد تا اطمینان حاصل گردد که توده یا ناهنجاری دیگری در شکم وجود ندارد که باعث ایجاد آن شده باشد.
همچنین، واریکوسل هنگامی که بیمار دراز کشیده است، باید تقلیل یابد یا از بین برود زیرا در حالت خوابیده جاذبه زمین وجود ندارد تا باعث پر شدن رگ های pampiniform گردد. در صورتی که در این حالت واریکوسل کاهش نیابد، می تواند باعث ایجاد نگرانی از وجود یک انسداد شکمی دیگر (مانند توده یا تومور) که منجر به ایجاد واریکوسل شده است گردد.
همچنین به نظر می رسد واریکوسل تقریباً همیشه تأثیراتی در تولید تستوسترون داشته است. هر چند که، بسیاری از مردان مبتلا به واریکوسل سطح مناسبی از تستوسترون را در طول زندگی خود و بدون انجام درمان واریکوسل دارند. اما در موارد نادر، واریکوسل می تواند به دلیل کاهش تستوسترون، منجر به بروز عوارضی از جمله سندرم متابولیک، دیابت و پوکی استخوان گردد.

آیا عدم درمان واریکوسل باعث ناباروری می شود؟

تحقیقات نشان می دهند که هر دو پارامتر قدرت باروری و سطح تستوسترون می توانند به تدریج تحت تأثیر زمان قرار بگیرند. به عنوان مثال، واریکوسل در مردانی که قبلاً فرزند داشته اند و در حال حاضر در باروری مشکل دارند (ناباروری ثانویه)، بیشتر دیده می شود همچنین، سطح تستوسترون تقریباً در همه مردانی که تحت عمل جراحی واریکوسل قرار می گیرند، بعد از ترمیم افزایش می یابد اما این بدان معنا نیست که همه مردان مبتلا به واریکوسل باید معالجه شوند. بسیاری از مردان در طول زندگی خود همواره قدرت باروری خوبی دارند، بدون اینکه بدانند مبتلا به واریکوسل هستند.

تاثیر واریکوسل بر قدرت باروری

واریکوسل شایع ترین علت ناباروری مردان است و در معاینه فیزیکی تقریباً یک سوم مردانی که مشکل ناباروری دارند، تشخیص داده می شود. واریکوسل با توجه به اندازه و یا وجود آن در یک یا هر دو طرف کیسه بیضه، طبقه بندی می شود. این مهم است که بدانید واریکوسل در هر اندازه، ممکن است بر قدرت باروری تأثیر بگذارد.

علاوه بر این، شواهد جدید نشان می دهند که عملکرد اسپرم ممکن است به گونه ای تحت تأثیر واریکوسل قرار بگیرد که از طریق آزمایش اسپرموگرام قابل شناسایی نباشد و همچنین واریکوسل حتی اگر فقط در یک سمت باشد، از نظر عملکرد و دما می تواند بر روی هر دو بیضه تأثیر بگذارد. 
قابل ذکر است، واریکوسل هایی که توسط پزشک احساس نمی شوند اما توسط سونوگرافی یا سایر روش های تصویر برداری تشخیص داده می شوند، از نظر بالینی قابل توجه نیستند.

آیا کسانی که واریکوسل دارند بچه دار می شوند؟

فرضیه تغییر عملکرد بیضه و کاهش تدریجی قدرت باروری در اثر واریکوسل، مبتنی بر این است که این بیماری در مردان نابارور، به ویژه در کسانی که ناباروری ثانویه (ناباروری ثانویه یعنی بچه دار شده اند و و حال دچار ناباروری شده اند) دارند، بیشتر مشاهده می شود. اینطور حدس زده می شود که ناباروری ثانویه به دلیل افزایش مزمن و تدریجی واریکوسل است. 

براساس این پیش فرض ها، برخی از مطالعات برای جلوگیری از هرگونه اثرات منفی بر عملکرد بیضه، جراحی واریکوسل به منظور ترمیم آن را پیشنهاد می دهند با این وجود، این مطالعات دارای اشکالات متعددی است زیرا کاهش احتمالی پارامترهای مایع منی (شامل حرکت، شکل و تعداد اسپرم) به هر دلیلی ممکن است رخ دهد.

چه زمانی واریکوسل باید درمان شود؟

داشتن یک رویکرد فردی برای مدیریت واریکوسل مهم است. تصمیم گیری برای درمان واریکوسل بر اساس اندازه واریکوسل، اهداف باروری بیمار، علائم سطح تستوسترون پایین، ناراحتی در کیسه بیضه، نتایج آزمایشات مربوط به سطح تستوسترون خون و یا یافته های حاصل از آنالیز مایع منی می باشد.
سن و قدرت باروری همسر بیمار نیز از عوامل بسیار مهم در تصمیم گیری برای درمان واریکوسل در نظر گرفته می شوند. در صورت وجود مشکلات ناباروری، تصمیم بهینه برای باروری زوجین باید به طور مشترک توسط متخصصین اورولوژی و زنان گرفته شود. اگر خانم هنوز مورد ارزیابی قرار نگرفته است، باید تحت آزمایش های کامل قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که هیچ عارضه ای جز واریکوسل وجود ندارد.
شواهد محکمی وجود دارد که نشان می دهد ترمیم واریکوسل باعث بهبود عملکرد بیضه شده و ممکن است از آسیب بیشتر بیضه به مرور زمان جلوگیری کند، اما این مساله ارتباط مستقیم با اندازه واریکوسل دارد. بنابراین، عملکرد بیضه باید مستقیماً با آنالیز مایع منی، اندازه گیری حجم بیضه و یا آزمایش خون ارزیابی گردد.
در صورتی که تمایل به درمان واریکوسل برای محافظت از عملکرد بیضه در آینده دارید، مهم است که با جراح خود مشورت کنید و انتظارات واقع بینانه در مورد هر گونه فواید و میزان خطرات ناشی از عوارض جانبی آن داشته باشید. فقط در شرایطی که نسبت مزایای درمان واریکوسل به معایب آن مطلوب باشد، بیمار تحت معالجه قرار می گیرد.
یک جایگزین برای درمان، تحت نظر گرفتن بیماران مبتلا به واریکوسل در طی زمان با بررسی آنالیزهای مایع منی و یا آزمایش خون است و تنها در صورت وجود شواهدی مبنی بر اینکه واریکوسل باعث اختلال در عملکرد بیضه می شود، درمان بیماران انجام می گیرد.
جراحی واریکوسل در زوج نابارور زمانی انجام می شود که:
•    شواهد عینی از یک عامل مردانه وجود داشته باشد (به عنوان مثال تجزیه و تحلیل مایع منی غیر طبیعی باشد)؛
•    وضعیت باروری همسر، سالم یا قابل درمان باشد؛
•    علل واضح دیگری برای ناباروری مردان وجود نداشته باشد (مانند وجود انسداد، بدخیمی یا ناهنجاری ژنتیکی).

چگونه درمان واریکوسل بر افزایش قدرت باروری تأثیر مثبت دارد؟

مشاهدات به دست آمده از یک تحقیق بر روی 540 مرد نابارور مبتلا به واریکوسل با علائم بالینی و قابل لمس که تحت واریکوسلکتومی میکروسکوپی قرار گرفتند و بیش از 1 تا 2 سال بعد از عمل برای مشاهده تغییرات در مایع منی مورد بررسی قرار گرفتند، شامل موارد زیر بود:
•    افزایش بیش از 50 درصدی تعداد اسپرم متحرک در 271 بیمار (یعنی 50٪ بیماران)؛
•    افزایش 6/36 درصدی ميزان حاملگي خودبخودی پس از واريكوسلكتومي در ميانگين زمان 7 ماه؛
•    از کاندیداهای روش های کمک باروری (IVF و ICSI)، 31 درصد کاندیدای تلقیح داخل رحمی (آی یو آی) شدند.
•    از بین تمام کاندیداهای IUI ،42٪ پتانسیل بارداری خودبخودی را کسب کردند.
واریکوسلکتومی میکروسکوپی به طور قابل توجهی نه تنها نیاز به استفاده از روش های کمک باروری را کاهش می دهد، بلکه نیاز به استفاده از روش های کمک باروری پیچیده تر مانند IVF را نیز کم تر می کند؛ به طوری که با انجام روش های کمک باروری ساده مانند ای یو ای با وجود واریکوسل، نیز امکان وقوع بارداری وجود داشته باشد.
این بدان معنی است که درمان واریکوسل از نظر بالینی به طور قابل ملاحظه ای می تواند پارامترهای مایع منی همچون تعداد اسپرم را بهبود بخشد، امکان بارداری طبیعی را فراهم نماید و یا نیاز به استفاده از روش های کمک باروری را کاهش دهد.

تاثیر جراحی واریکوسل بر تولید تستوسترون:

در بیشتر بیماران، سطح تستوسترون پس از ترمیم واریکوسل افزایش می یابد. با این حال، مهم است که با هر بیمار در مورد عوارض و نکات مثبت جراحی برای وضعیت خاص او صحبت شود.